تأثیر ملاتونین بر درد نوروپاتی محیطی در موش صحرایی مبتلا به دیابت

مقدمه: دیابت قندی اغلب با درد نوروپاتیک مزمن همراه است. مطالعه‌ها نشان داده‌اند که استرس اکسیداتیو نقش مهمی در پیدایش بسیاری از تغییرات نورولوژیک و رفتاری در بیماری دیابت ایفا می‌کند. بنابراین بررسی تأثیر آنتی‌اکسیدان‌ها در تسکین درد نوروپاتیک دیابتی حایز اهمیت است. در این مطالعه اثر ضد‌دردی ملاتونین در موش‌های صحرایی دیابتی بررسی شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه از 32 رأس موش صحرایی نر نژاد ویستار با محدوده‌ی وزنی 20±200 گرم استفاده شد. حیوانات به چهار گروه هشت‌تایی: شاهد، ملاتونین، دیابتی و دیابتی تیمارشونده با ملاتونین تقسیم شدند. القای دیابت با‌ تزریق داخل‌صفاقی 50 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن استرپتوزوتوسین (STZ) انجام شد. ملاتونین 10 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل صفاقی، 21 روز بعد از القای دیابت و به مدت دو هفته تزریق شد. در پایان دوره‌ی تیمار، رفتار دی‌فازیک درد در حیوانات، به کمک آزمون فرمالین 5/0% و بر مبنای دو پاسخ خودبه‌خودی flinching و licking طی 60 دقیقه ارزیابی شد. در این پژوهش، شاخص پراکسیداسیون ‌لیپیدها و فعالیت آنزیم‌های گلوتاتیون ‌پراکسیداز و کاتالاز در عقده‌های ریشه‌ی خلفی L4-S3 نخاع نیز اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: تزریق فرمالین به پنجه‌ی ‌‌پای موش‌های دیابتی منجر به افزایش تعداد دفعه‌های flinch در واحد زمان در هر دو مرحله‌ی حاد و مزمن درد در مقایسه با موش‌های شاهد شد. تیمار موش‌های دیابتی با ملاتونین این شاخص را تا حد موش‌های غیردیابتی کاهش داد. مدت زمان کل licking ناشی از درد فرمالین در هر دو مرحله‌ی حاد و مزمن درد در موش‌های دیابتی به طور معنی‌دار بیشتر از موش‌های شاهد بود (05/0p<). تزریق ملاتونین به موش‌های دیابتی، این مدت زمان را در هر دو فاز آزمون فرمالین به طور معنی‌دار (05/0p<) در مقایسه با گروه دیابتی کاهش داد. اختلاف معنی‌داری در شاخص‌های مذکور بین گروه ملاتونین و شاهد وجود نداشت. آزمایش هموژنای عقده‌های خلفی نشان‌دهنده‌ی افزایش سطح پراکسیداسیون ‌لیپیدها و کاهش فعالیت گلوتاتیون‌پراکسیداز و کاتالاز در موش‌های دیابتی در مقایسه با گروه شاهد بود. تجویز ملاتونین به موش‌های دیابتی، میزان این شاخص‌ها را تعدیل نمود. نتیجه‌گیری: این یافته‌ها بیانگر مداخله استرس اکسیداتیو در بروز درد در بیماری دیابت است و ملاتونین به عنوان یک آنتی‌اکسیدان، قادر به کاهش درد در هر دو مرحله‌ی حاد و مزمن در حیوانات مبتلا به دیابت است.